Ons Nedir?

Ons, ekonomi piyasalarında en çok karşımıza çıkan kavramdır. Aslınsa Fransızca kökenli olup dilimize sonradan girmiştir. Sembolü OZ’ dur. Kütle birimi olarak kullanılır. Ons nedir sorusunu açıklayacak olursak; Ons, gümüş, altın ve değerli madenlerin; elmas ve yakut gibi kıymetli taşların fiyat ve değer olarak ölçülmesinde kullanılan bir terimdir ve değer olarak hesaplanmasında kullanılan hesap türüdür.

Ons Çeşitleri

Ekonomi piyasalarında birim fiyat üzerinden yapılan hesaplamalarda birden fazla ons çeşitleri bulunmaktadır. Troya onsu ve Avoirdupois onsu bilinen ons birimlerindendir. Genellikle yaygın olarak kullanılan Troya onsu’dur ve Avoirdupois onsu ‘ndan %9,7 daha ağırdır. Avrupa pazarında da en çok bu çeşit kullanılıyordu. Elbette ons sadece günümüzde kullanılan değerli madenler için türetilmiş bir kütle ölçü birimi değildir. Tarihi çağlara uzanan ons ölçü birimi o zamanların kullandığı ve maden, kıymetli taş alış ve satış pazarında kullanılmaya dayanır.

Ons Piyasası

Orta Çağ’dan itibaren yaygın olarak kullanılan, değerli taşlar için ölçü birimi olarak kullanılmaya devam etmektedir. Ons’un karşılık geldiği değerler ülkelere göre değişiklik göstermektedir. Örneğin Fransa’da 30,59 gram, İngiltere’de 28.349 gram ağırlığa karşılık gelen bir tartı birimidir. Ons genellikle altın ile birlikte kullanılmaktadır. 1 ons altın yaklaşık olarak 28.349 grama karşılık gelir. Dünya genelinde ise saf altın 31.10 ons altındır ve bu da 1ons=1100dolar=31,10 gram anlamına gelmektedir. Troya onsu bu şekilde hesaplanmaktadır. Ancak bu durum ilgili ülkenin para biriminin, o dönemin dolar karşısındaki hareketine göre değişiklik ve farklılık göstermektedir. Ons piyasası, geçtiğimiz günlerde en yüksek 1909 dolar seviyesini görürken; en düşük ise 1895 dolar seviyesini gördü.

Ons ve Altın Arasındaki İlişkiyi Etkileyen Faktörler

Altın fiyatlarının değişimi ons birimi üzerinden yapılmaktadır. Ons ve altın arasındaki ilişkiyi etkileyen faktörler, gram altın yerel piyasalarda fiyatlara yansırken, ilgili ülkenin kuru ile dolar arasındaki ilişki önemlidir. Altın fiyatları değişken bir yapıdadır. Tüm dünya piyasalarında yaşanan her türlü değişiklik altının ons birimini yakından etkileyebilmektedir. Döviz birimleri ve petrol fiyatlarında yaşanılabilen dalgalanmalarda altının ons fiyatı ile birebir ilintili ve her biri birinden etkilenebilir değerlerdir. Petrol fiyatlarının yükselmesi altının ons değerini yükseltir, altının ons değerinin yükselmesi de dünya borsalarını değiştirir.

Ayrıca dalgalanmayı etkileyen en önemli ekonomik değerler içinde ABD Merkez Bankası (FED) beyanatları, FOMC toplantı tutanakları, Çin, ABD ve Avrupa ülkelerinden gelen önem derecesi nispeten yüksek veriler (büyüme oranı, tarım dışı istihdam, işsizlik oranı, perakende satışı, konut fiyat endeks değerlerinde yaşanan gelişmeler, fabrika imalat rakamları ve Hindistan gibi bazı ülkelerinde içinde bulunduğu altına karşı gelen fiziki talep etkili olmaktadır. Tüm bunların yanı sıra dünyadaki ekonomik büyüme, petrol fiyatları, diğer kıymetli maden ve  emtiaların birim değerleri, altın madenlerinde anlık olarak üretilen altın miktarı, tüm dünya merkez bankalarının rezerv amacı güderek yaptığı alış ve satış işlemleri ve enflasyon gibi sebepler altın fiyatında belirleyici unsur görevini görmektedirler.

ABD’nin de dahil olduğu olası bir savaş krizi senaryosunda ons altın fiyatı yükselişe geçer. Bu nedenle riskli dönemlerde ülkeler altın stoklarını arttırma yoluna gidebilirler. Ekonomik ve siyasi Kriz dönemlerinde menkul kıymetlerde bir değişim yaşanırken altına talepte artışlar olmaktadır. Altının artışı menkul kıymetlerin artışı ile ters orantılı olarak harekete sahiptir. Çünkü altın borsa da portföyün değişimini büyük oranda gerileten negatif bir korelasyona sahiptir. Bu azalma portföyün yani, müşterinin elinde bulundurduğu yatırım yapmak ve kazanç sağlamak amacıyla elinde bulundurduğu ve amacına uygun bir şekilde tasarruf sağladığı yatırım araçlarının kümüle değerinde pozitif yönde gelişim sağlamaktadır.